Duizeligheid

Duizeligheid komt veel voor en kan variëren van een acute, heftige, kortdurende aanval tot een vage, langdurige sensatie.

Duizeligheid komt vaker voor naarmate de leeftijd toeneemt. Klachten kunnen bestaan uit draaiduizeligheid, flauwte, een evenwichtsstoornis en een licht gevoel in het hoofd.

Duizeligheidklachten zijn te verdelen in twee typen: draaiduizeligheid (vertigo) en duizeligheid zonder draaierig gevoel (dizziness).

Oorzaak duizeligheid
Ieder mens krijgt voortdurend informatie over de ruimte om zich heen en over de positie die het lichaam daarbinnen inneemt. Die informatie is afkomstig van het evenwichtsorgaan, de ogen en het ‘houdingsgevoel’ in spieren en pezen. De signalen uit de nekspieren geven bijvoorbeeld informatie over de stand van het hoofd ten opzichte van het lichaam.

De informatie van de evenwichtsorganen, de ogen en het gevoel vanuit de spieren wordt verwerkt in de hersenstam en de kleine hersenen. Wanneer daar verkeerde of nog niet bekende signalen binnenkomen, ontstaat het gevoel van duizeligheid. Daarnaast kunnen ook stress of spanning tot duizeligheidsklachten leiden.

Voor de fysio- / manueeltherapeut zijn de onderstaande 3 soorten duizeligheid (benigne paroxysmale positionele duizeligheid (BPPD), perifeer vestibulaire uitval en cervicogene duizeligheid) goed behandelbaar.

1.BPPD (Benigne Paroxysmale Positionele Duizeligheid)

BPPD is een draaiduizeligheid, welke enkele seconden na het maken van een specifieke beweging van het hoofd, zoals voorover buigen, omrollen in bed of naar boven kijken, aanwezig is. De duizeligheid duurt meestal niet langer dan een minuut en is vaak aanwezig in lig.

Oorzaak BPPD

In het evenwichtsorgaan bevinden zich kristalletjes. Deze rusten hier in een gel-achtige massa op trilharen. Buiging van de trilharen informeert de hersenen over evenwicht en positie.

Deze kristalletjes kunnen losraken en zich verplaatsen tot in één van de half cirkelvormige kanalen van het evenwichtsorgaan. Normaal worden de trilharen in deze kanalen alleen geprikkeld door beweging van het hoofd maar bij BPPD vindt deze prikkeling ook nog plaats ná de beweging. De losgeraakte kristalletjes blijven de trilharen dan nog even prikkelen, met duizeligheid tot gevolg.

De behandeling van BPPD

Uw fysiotherapeut richt zich hierbij op het verplaatsen van de, in het kanaal gelegen, losgeraakte ‘oorkristallen’ naar een minder gevoelige locatie in het oor. Een manier om dit te doen is met behulp van de Epley manoeuvre. Bij deze methode worden vier opeenvolgende bewegingen met hoofd en lichaam gemaakt, waarbij iedere beweging ongeveer 30 seconden wordt aangehouden. De behandeling zal deze vorm van draaiduizeligheid snel doen verdwijnen.

2.Perifeer Vestibulaire Uitval

Dit is een duizeligheidsvorm welke ontstaat door aandoening of schade aan het labyrint. Hierbij kunt u denken aan restklachten na een neuritis vestibularis (ontsteking aan de evenwichtszenuw) of verminderde functie van het labyrint. Door een behandeling met specifieke oefeningen krijgt u weer controle op uw evenwicht. Dit noemen we vestibulaire habituatie-training.
De behandeling bestaat uit 6 tot 10 consulten waarin u met oefeningen het brein leert het evenwicht te herstellen. Dit vindt plaats door de structuren, die een rol spelen bij het evenwicht (de ogen, de hersenstam, de hersenen, het houdingsgevoel), beter met elkaar te laten samenwerken.

Voorbeeld Vestibulaire habituatie-training: https://youtu.be/olgEtOKAGaI
(Let op! Dit is slechts een voorbeeld. Uw behandelend fysiotherapeut helpt u verder.)

3.Cervicogene Duizeligheid

Dit wordt veroorzaakt door een verstoorde bewegingsfunctie van nekwervel(s) en/of spanning van de nekspieren. Dat veranderde ‘houdingsgevoel’ vanuit de nek kan leiden tot verstoorde informatie naar het evenwichtsorgaan. Dit kan duizeligheid, een onstabiel gevoel, en een verstoorde balans veroorzaken. Fysiotherapie en/of Manuele therapie kan deze bewegingsfunctie herstellen waardoor de duizeligheid verdwijnt (zie dit artikel uit 2018: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5788784/).

Voor meer informatie en verhelderende filmpjes kunt u op onderstaande links klikken. De uitleg is in het Engels.

Uitleg evenwichtsorgaan: https://youtu.be/YMIMvBa8XGs

Uitleg soorten BPPD (BPPV): https://www.fauquierent.net/bppv.htm

Uitleg behandeling BPPD (BPPV) met Epley: https://youtu.be/9SLm76jQg3g

Goed artikel over BPPD (BPPV): http://www.cmaj.ca/content/169/7/681.full

Huiswerkoefeningen BPPD (BPPV): https://youtu.be/laRHBIN-tgY